Kernenergie. Schitterende techniek, maar achterhaald. Nucleair is nu 4 a 5 keer zo duur als wind en zon. Die memo heeft onze regering even gemist.

“Ik ben ervan overtuigd dat kernenergie betrouwbaar, duurzaam en veilig is. Ik voel ook wel de aantrekkingskracht van zo’n hoogtechnologisch James Bond-achtig complex waar ingenieurs de fysica manipuleren. Als student dronk ik graag Coteaux du Tricastin, een rhônewijn die door de naburige kerncentrale in prijs halveerde. Maar ja, persoonlijke voorkeuren doen er niet toe. Wat is haalbaar en betaalbaar?” …

“Nederland heeft decennia geïnvesteerd in zon, wind en biomassa — nu al 50% van onze elektriciteit. Zijn nieuwe kerncentrales nog zinvol? De nucleaire opwekkosten zijn in tien jaar tijd 66% gestegen, die van zon 90% gedaald. Kernenergie (€154/Mwh) is nu vier keer zo duur als windstroom, en bijna vijf keer zo duur als zonnestroom. Oef.
Maar wacht, is kernenergie niet de perfecte aanvulling als de zon niet schijnt en de wind niet waait, de donkerluwte? Dat klinkt logisch, maar stel dat we voor die maximaal 20% van de tijd kerncentrales zouden bouwen, dan staan ze 80% van de tijd uit. Dan wordt de kostprijs helemaal dramatisch. Door de snelle vooruitgang in opslagsystemen en onze verknoping met andere Europese energienetwerken is dat ook anders op te lossen.” …

Kerncentrales in Europa zijn rampzalige bouwprojecten. Volgend jaar wordt Flamanville III opgeleverd in Frankrijk, dat toch veel ervaring heeft. De nieuwe kerncentrale zou in vijf jaar af zijn voor €3 mrd, maar het wordt 18 jaar en €19 mrd. In Finland zou Olkiluoto III in vier jaar klaar zijn voor €3 mrd; het werd 17 jaar en €11 mrd. Hinkley Point C in Engeland: aangekondigd in 2008, de bouw begon pas in 2017 en het zou £14 mrd kosten; hopelijk klaar in 2029-2031 voor £46 mrd. Haalbaar en betaalbaar?

Een expertteam adviseerde het vorige kabinet al: 1. Nieuwe kerncentrales zijn slecht inpasbaar in ons toekomstige energiesysteem 2. De rol van kernenergie zal klein zijn. 3. Er staat geen nieuwe kerncentrale in Nederland voor 2040. Te langzaam, te laat. Dan hebben we allang een energiesysteem van wind, zon en opslag.

Niet haalbaar of betaalbaar dus. Daarmee lijken de plannen voor vier kerncentrales vooral ideologisch gemotiveerd. ‘Links was altijd tegen, rechts was altijd voor, dus nu we eindelijk een knetterrechts kabinet hebben, gaan we die fucking kerncentrales bouwen.’ Zoiets.
Is er ergens nog rationaliteit? Zeker, in de financiële wereld. Bij een eerste verkenningsronde was er precies nul belangstelling om mee te investeren in nieuwe kerncentrales. Voor wind- en zonprojecten is financiering doorgaans geen probleem. Helder.
Een verrassende plotwending. De ideologische luchtkastelen komen nu van rechts, waar men koppig blijft geloven in die retrotoekomst. En ‘linkse’ technieken winnen de energierace om een rechtse reden: een veel beter businessmodel.

Lees de volledige column in Het Financieele Dagblad.